Wat heeft meer impact op de natuur: een bewapende straaljager van een paar miljoen of een groep toeristen? Het antwoord op die vraag lijkt voor de hand te liggen; de straaljager. Maar hier op de Vliehors weet ik het zo net nog niet.
Het drukste stuk strand op Vlieland is ongetwijfeld het stuk bij paviljoen het Badhuys en Hotel Seeduyn. Van pakweg de meivakantie tot aan de herfstvakantie, vind je daar geen vierkante meter zonder menselijke sporen. Verse sporen, nog scherp afgetekend en onbestemde kuiltjes. Nog wat sporen van voertuigen en je hebt één grote visuele chaos. Foto’s maken wordt pas aantrekkelijk als je aan het water staat, met de rug naar het zand.
Ik sta op de Vliehors. De zandvlakte aan de westkant van Vlieland, die vijf dagen per week verboden terrein is omdat de luchtmacht daar met scherp mag schieten. Maar het is zondag en in het weekeinde vliegen ze niet. Na een hele reeks midweek-vakanties, ben ik nu een hele week op het eiland en dus ook in het weekeinde daar. Ik heb me daarom heilig voorgenomen op eigen kracht dit gebied te betreden. Bucket-list is een groot woord.
Want ook op werkdagen is het terrein niet 100% verboden. Je kan een rit maken met de Vliehors Expres. Met een oude, geel gespoten, Duitse legertruck ga je naar de andere kant van het eiland. Naar de echte zandvlakte, naar het drenkelingenhuisje en zwaaien naar Texel en naar de zeehonden. De bestuurder van de vrachtwagen heeft contact met de vluchtleiding zodat, al naar gelang, de vliegtuigen of de vrachtwagen even op elkaar kunnen wachten. Tijdens die rit passeer je ook het daadwerkelijke oefenterrein. Daar vind je nog wat lage duinen. Al met al een ander landschap, maar er is geen gelegenheid om dit gedeelte dan te verkennen.
Daarom pak ik op zondag om 9 uur de bus naar het Posthuys. Dan is het nog een stuk lopen. Maar uiteindelijk passeer ik de verbod- en waarschuwingsborden en ben ik op het verboden terrein.
Geen voetstappen, geen chaos. Als ik nog een eind doorloop, kom ik op de eigenlijke schietbaan. Met oude tanks als doelen, de geel-zwarte controletoren en ongetwijfeld hier en daar wat omgewoelde aarde. Maar dat zal allemaal wel. Het is me te doen om dit gedeelte; het niemandsland tussen de lage duinen. De overgang naar de echte zandvlakte. Ik ben vandaag de eerste voetganger. Er passeren wel al auto’s. Vlielanders die de Hors op gaan. En ongetwijfeld zijn er een dag eerder en vorig weekeinde ook voetstappen gezet, maar de wind krijgt hier alle gelegenheid om die voetstappen te verbergen.
En dat is ook een contrast: vandaag windkracht 4 tot 5, geen beschutting tegen de wind en tegen de zon. Het is een harde, ruige omgeving. Maar hier, waar door de week het militaire miljoenengeweld dondert en waar de elementen zich niet hoeven te schikken naar comfort zoekende badgasten, vormt de wind in het zand ongestoord de meest elegante, subtiele, sensuele of zelfs wel erotische vormen. Klein en verfijnd, deze duintjes zijn tussen een en een halve meter hoog. Niet zo groot en dramatisch als in de Sahara, maar als je de foto goed neemt doen de verhoudingen er niet toe. En het harde licht helpt goed mee.
Een belangrijk kenmerk van goed design is eenvoud. En als een ontwerper dat weet te bereiken wordt hij of zij geprezen om zijn talent. Maar wij, mensen zijn prutsers, want hier schudt moeder natuur dat goede design uit haar mouw. En elke week weer iets nieuws alsof het niets is.
En waar je die designer fors betaald voor de geleverde prestatie, moet moeder natuur het zich laten welgevallen dat we haar tot het uiterste willen uithollen. En ja, ik bedoel dat onzinnige boren naar gas….. Ronduit koloniaal gedrag. En zelfs hier vind je af en toe een stuk afval. Of zijn het overblijfselen van munitie? Ik ben geen expert.
In het weekeinde rijdt de Vliehors Expres ook ’s ochtends. Terwijl ik rondloop passeren de twee vrachtwagens aan de waterlijn en ongetwijfeld vraagt een deel van de passagiers zich dus af, wat dat figuur daar doet; speurend in het zand. Nou. Zie de foto’s. Ik zoek naar composities.
Na deze eerste ervaring, vermoed ik dat ik daar vaker zal zijn.
Peter
Eén antwoord op “Vliehors 1”