En dit gaat echt wel over fotografie, maar december schijnt de muziekmaand te moeten zijn met natuurlijk de top 2000, maar ook de album-van-het-jaar-overzichten in de diverse muziektijdschriften en fatsoenlijke muziekwinkels en zo. Ik heb ook braaf een lijstje gemaakt voor deTop 2000 in de wetenschap vooraf dat de meeste van mijn keuzes toch al niet vindbaar zijn in de lijst die door de NPO wordt aangeboden.
Maar al wikkend en wegend bedenk ik dat mijn top 2000 lijstje op zijn beurt weer totaal geen recht doet aan mijn eigen muzikale voorkeur bij het bewerken van foto’s. Want ik schreef al eerder dat ik nog behoorlijk wat tijd achter de computer kan zitten om de definitieve beelden te produceren. Dat doe ik niet in stilte.
Op de Facebook-pagina van een Engels foto-tijdschrift werd laatst aan de kijkertjes de vraag gesteld welke muziek werd gespeeld tijdens het nabewerken van foto’s. Ik gok dus even dat ik niet de enige ben.
Het is zelfs belangrijk. Mijn foto’s, zeker die van Vlieland, worden nog wel eens beschuldigd van het hebben van sfeer. En ik zeg niet dat muziek opeens het magische middel is om foto’s sfeervol te maken. Dat moet je echt gewoon met beeldelementen doen. Maar de juiste sfeer creëren tijdens het werken is zeker constructief.
NB: let op de linkjes in de tekst naar voorbeelden op Youtube.
Het V-woord is al gevallen en met betrekking tot mijn Vlieland-foto’s ben ik eigenlijk ook wel het meest extreem. Het gaat zelfs zover dat ik een aantal cd’s heb gebrand (ouderwets hè?) met ‘eiland-muziek’. Die cd’s gaan mee naar het eiland en worden regelmatig gedraaid op het eiland. Er zit ook een praktische kant aan die eigen eiland-cd’s: ik wil de ‘echte’ cd’s niet meeslepen op risico dat ze kwijtraken, beschadigen etc. Zijn niet altijd de meest gangbare keuzes, dus lastiger te vervangen als het mis gaat. De echte cd’s gaan wel draaien als ik weer thuis achter de computer zit.
Het repertoire is al met al redelijk breed. De liedjes gaan over eilanden, de zee, vuurtorens, varen etc. Letterlijk, maar vaak ook in overdrachtelijke zin. En dan is er nog het meer sferische materiaal, waar het echt om de sfeer en ruimte gaat.
Muziek die ik zou gebruiken in een film over het eiland. En daar zit dan ook de link met mijn verleden als video-editor. Beeld en muziekhoren voor mij bij elkaar. Altijd. Is niet voor niets dat het woord compositie op beeld en muziek van toepassing is: het verdelen van de diverse componenten om een doel te bereiken.
De eiland-muziek kent zodoende een grote inbreng van IJsland.Dat is tenslotte een eiland. Mijn favoriete nummer is The Land Between Solar Systems van de groep Múm. Alleen al vanwege de titel, en dan begint het nummer ook nog met het geluid van een koude wind. Dat is voor mij het Fortstrand opeen koude, stormachtige ochtend in januari. Maar denk ook aan Sigur Rós en, sinds kort, Olafur Arnalds.
Tom Waits heeft gelukkig een paar passende nummers. ‘All at Sea’ van Jamie Cullum kent misschien wel de beste woordelijke omschrijving van het gevoel bij een paar dagen eiland. De Engelse zangeres June Tabor heeft een prachtig album vol gezongen met alleen maar zee-gerelateerde liedjes en ook Kris Delmhorst heeft een prachtig vuurtoren-lied. Er is gelukkig veel keuze.
Een speciale plek is er ook voor Cristina Branco. Haar basis ligt in de Fado, wat sowieso voortkomt uit de havens van Lissabon, dus je hoort de zee altijd. Maar zij heeft ooit een album gemaakt met (vertaalde) teksten van Slauerhoff. De Nederlandse dichter die een sterke band heeft met Vlieland. Het traditionele lied ‘Meu amor é marinheiro’ is dan weer niet van Slauerhoff, maar jarenlang een vast element in haar optredens. Het betekent: Mijn lief is een zeeman. Ik bedoel maar.
Er is meer dan Vlieland natuurlijk. Zo maak ik elk jaar werk van het fotograferen van de Venloop. De top-lopers in deze wedstrijd komen eigenlijk altijd uit een Afrikaans land, Het is te banaal om te zeggen, maar uiteraard draai ik ’s avonds, bij het verwerken van de foto’s vaak iets uit mijn uitgebreide Afrikaanse collectie. Natuurlijk zijn de meeste deelnemers ‘gewoon’ Nederlanders en Duitsers, maar de link tussen onderwerp en muziek gaat wat verder dan alleen maar dat handjevol atleten.
Traditionele muziek heeft een functie. Overbrengen van verhalen, geschiedenis en cultuur. Normen en waarden en ook is het simpelweg ‘muziek terwijl u werkt’. Die oude rol blijft doorwerken in moderne interpretaties. En het mooie van Afrikaanse muziek: het is daarom heerlijke werkmuziek en zodoende volgens mij ook loopmuziek. Het is ritmisch en energiek maar kan tegelijkertijd ontspannen kabbelen. Ideaal als begeleiding bij langdurige inspanning in een warme omgeving. Veel beter dan dat verschrikkelijke ‘Eye of the tiger’ of andere westerse ‘sportnummers’.
En met deze twee alineaatjes doe ik deze muziek nog zo ontzettend te kort, want Afrika is groot en er is zoveel variatie.
En Carnaval dan? Makkie, zul je denken. Maar mispoes: ik heb zeggen en schrijven maar één vasteloavends-cd en dat is een oudje. Puur vanwege de nostalgie de gele van de Rogstaekers van Wieërt. (de kenners weten welke ik bedoel). Over het algemeen vind ik carnavalsmuziek vermoeiend om naar te luisteren en bij te werken. Als ik met de foto’s van de optocht bezig ben heb ik om te beginnen het omgevingsgeluid: ik woon in het centrum van Venlo. Maar zodra de omgeving het toelaat wordt het muziek van Mardi Gras BB, de feestelijke muziek uit Cuba, zoals van Ibrahim Ferrer. Of Gangbé Brass uit Benin (weer Afrika inderdaad) Als je het hoort, snap je het vanzelf.
Als ik met de camera langs de kant sta, sluit ik me af en toe ook een beetje af voor de live muziek. Als ik door de lens de optochtdeelnemers in en uit de scherpte zie lopen ontstaat er een soort trance die zich vertraagd lijkt af te spelen.
Vanwege alle muzieklijstjes deze maand dacht ik: laat ik jullie daar ook eens in meenemen. Geen speciale foto’s dus. Maar blader gerust door de bestaande albums.
Peter