Duitsland

Duitsland

Lekker internationale titel. Maar eigenlijk ook niet. De laatste maanden ben ik te voet de Venlose Umwelt gaan verkennen aan de andere kant van de grens. Daarmee doe ik niets exotisch want eigenlijk is het gewoon ‘lokaal’. Genoeg mensen uit Venlo gaan de grens over voor bepaalde boodschappen, een goed restaurant of voor een rondje op de (race)fiets.

‘Mijn’ verschil met de meeste landgenoten is, dat ik te voet ga en een camera bij me heb. En dat ‘te voet’ is weliswaar noodgedwongen het gevolg van mijn slechte ogen, maar ik begin het steeds meer te beschouwen als meerwaarde en niet als een beperking. Zeker bij deze grensverkenningen.

Zoals bijna elke plaats met een beetje historie heeft ook Venlo een aantal historische uitvalswegen die genoemd zijn naar de plaats waar de weg naartoe leidt. Als gemeente aan de grens heeft de Venlo zodoende ook wegen die genoemd zijn naar plaatsen aan de andere kant van de grens. In Venlo en Tegelen heb je een Kaldenkerkerweg. In Venlo en Velden heb je een Straelseweg. En dan heb je in Venlo nog de Leutherweg en de Herungerberg (en -straat en -weg). Aan de bebouwing zie je ook dat deze wegen historie hebben. Maar, het zijn niet meer echt de belangrijke uitvalswegen en vooral doorgaande wegen die het ooit waren.

We zijn hypermobiel en efficiënt, dus auto- en vrachtverkeer wordt via karakterloze snelwegen om de steden en dorpjes geleid. In Velden en Tegelen kan je nog ouderwets met de auto naar respectievelijk Straelen en Kaldenkirchen. En vanuit Venlo naar ook naar Herongen. Maar de Venlose Straelseweg eindigt in ’t Ven. Daar ga je de grens over via de Weselseweg. En aan het einde van de Leutherweg kan je alleen wandelend of fietsend de grens over. De Venlose Kaldenkerkerweg is eigenlijk een tikje bizar. Die buigt af naar een rotonde vanwaar je via de Keulse Barrière de grens kan passeren met de auto. Maar de oude grensovergang ligt aan de Bevrijdingsweg en die ligt echt in het verlengde van de Straelseweg. Aan alles kan je zien dat het een ‘grote’ grensovergang is geweest. Nu is er alleen een smalle doorgang voor fietsers en wandelaars.

Terug naar mijn wandelingen. Ik kan als wandelaar zonder problemen de oude routes volgen om in Duitsland te komen. En nee, daarin ben ik niet uniek want dat geldt ook voor fietsers. Maar lopend ga je langzamer en met een camera in je tas kijk je beter om je heen. Plus: vroeger gingen meer mensen te voet, stel ik me zo voor.

In zijn algemeenheid zie je dat we tegenwoordig geneigd zijn ergens naartoe te flitsen in auto of op de (elektrische) fiets, daar ons ding te doen en dan weer terug te flitsen. Daarmee verliezen we het gevoel voor de samenhang tussen de verschillende dorpen en stadjes in de eigen omgeving. Door te lopen ben je meer verbonden met de fysieke omgeving.

Ik heb me nog geen moment onveilig gevoeld tijdens de ‘Duitse wandelingen’. Vooral veel vriendelijke mensen gezien. Maar met name in Duitsland zie je, dat je aan de rafelrand van een natie zit. Duitsland is zoveel groter dan Nederland, dus het grensgebied is, ook relatief gezien, veel verder weg van de (politieke) macht en de opinie. En het is zeker niet verwaarloosd, maar ook niet ‘af’. Ik moet vooral veel aan België denken, gek genoeg.  Het is echt landelijk zonder idyllisch te zijn. Niet prentbriefkaarten-mooi, maar wel nostalgisch en ik ben blij dat het nog bestaat. Zo liep ik een tijdje geleden over een landelijke weg met stroom- of zelfs telefoondraden boven de weg en dan komt er een ouder echtpaar voorbij in een puntgave oude Volkswagen Kever. Maar zoals altijd in een grensgebied, ver van het gezag, zal er genoeg gebeuren dat niet braaf, netjes, lief en keurig is. Uitersten leven eigenlijk altijd dicht bij elkaar.

Dat dus.

Kortom: interessant. En ik ben echt een beetje gevallen voor dit stukje van de wereld.

Tijdens corona zag je duidelijk dat ‘de macht’ eigenlijk niets snapt van het grensgebied. In Duitsland golden strengere maatregelen. Bij de grensovergangen stonden Duitse politiemensen auto’s te controleren met Nederlands kenteken. Of iedereen wel getest of gevaccineerd was. Duitse auto’s werden niet gecontroleerd. En fietsers of wandelaars? Ik heb het niet uitgetest. Maar die groepen hebben sowieso andere routes tot hun beschikking. Maar de grens werd tenminste gecontroleerd.

Het meest wonderlijke voorbeeld van onze vreemde omgang met de grens vind je overigens niet in Venlo, maar in Kerkrade / Herzogenrath. Uiteraard hecht men daar veel waarde aan de Nederlands-Duitse betrekkingen, dus is het ‘officieel’ gemaakt. Op een symbolische plek op de grens staat het Eurode business center. Leuk, maar die officiële symboliek breekt ook een oude, natuurlijke route in tweeën.

Toch ergens ook een vorm van moeilijk doen. Een afstand creëren om via een omweg weer toenadering te organiseren.

Peter

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *